Usı jıldıń 3-yanvarında Prezidentimiz tárepinen qabıl etilgen "2025-jılı respublika máhállelerinde qáwipsiz ortalıqtı jaratıw hám huqıqbuzarlıqlardıń erte aldın alıw sistemasınıń nátiyjeliligin bunnan bılay da arttırıw boyınsha ilajlar haqqında"ǵı qarar jámiyetimizde qáwipsizlikti támiyinlewge qaratılǵan jańa qádemlerdi kórsetti. Bul qarar huqıqbuzarlıqlardıń aldın alıwda hám jámiyette qáwipsiz ortalıqtı jaratıwda ayrıqsha áhmiyetke iye. Qarardıń orınlanıwın nátiyjeli ámelge asırıw ushın jámiyettiń hár bir aǵzasınıń huqıqıy sawatlılıǵı, atap aytqanda, jaslardıń huqıqıy mádeniyatı hám jınayatshılıqqa qarsı gúresiw baǵdarındaǵı bilimi arttırılıwı zárúr. Samarqand mámleketlik veterinariya medicinası, sharwashılıq hám biotexnologiyalar universiteti Nókis filialında oqıp atırǵan student-jaslardıń huqıqıy sawatlılıǵın arttırıw hám olardı huqıqbuzarlıqlardıń aldın alıwǵa tartıw maqsetinde turaqlı túrde hár qıylı ilajlar shólkemlestirilmekte. Bul ilajlarda huqıq qorǵaw uyımlarınıń xızmetkerleri, filial profilaktika inspektorı, kapitan Q.Qayıpnazarov hám student-jaslardan quralǵan "Qalqon" jámiyetlik toparınıń aǵzaları belsene qatnasıp, student-jaslar arasında jınayatshılıqtıń aldın alıw, huqıqbuzarlıqlar hám olar menen baylanıslı máseleler haqqında maǵlıwmatlar berip kelmekte. Búgin, 27-fevral kúni, ótkerilgen profilaktikalıq ilajda, jámiyetlik qáwipsizlikti támiyinlew boyınsha jol háreketi qáwipsizligi hám huqıqbuzarlıqlardıń aldın alıw baǵdarında alıp barılıp atırǵan jumıslar haqqında tolıq túsinik berildi. Ilajda, Qaraqalpaqstan Respublikası Ishki isler ministrligi Jámiyetlik qáwipsizlik xızmeti Jol háreketi qáwipsizligi basqarması xızmetkeri, qatardaǵı T.Qurbanbaev ta qatnastı. Ol óz shıǵıp sóylewinde, jol háreketi qáwipsizligin támiyinlewge qaratılǵan sistemalı jumıslar hám jaslardıń qáwipsizligi haqqında ayttı. Sonıń menen birge, ol 2025-jıl 1-marttan baslap, "A" kategoriyalı aydawshılıq gúwalıǵısız moped hám skuterlerdi basqarıw jınayıy juwapkershilikke tartılıwına alıp keletuǵının túsindirdi. Bul processti qabıl etiw hám orınlawdıń áhmiyetin studentlerge anıq hám túsinikli túrde atap ótti. Jınayatshılıqtıń aldın alıwda birinshi gezekte, jaslardıń huqıqıy sawatlılıǵın arttırıwdıń áhmiyeti úlken. Huqıqıy sawatlılıq arqalı, studentler hár qıylı jınayat túrleri hám olarǵa qanday sharalar kóriliwi kerekligin túsinedi. Sonday-aq, óz huqıqların qorǵawda qanday huqıqıy mexanizmler bar ekenligi haqqında bilip aladı. Bul bolsa, óz gezeginde, huqıqbuzarlıqlardıń azayıwına alıp keledi. Jaslardı jedellestiriw, olardı huqıqbuzarlıqlarǵa qarsı gúresiw processlerine tartıw hám jámiyetlik qáwipsizlikti támiyinlewde olar menen birge islesiw zárúr. Filialda ótkerilgen ilajlar dawamında jaslar óz huqıqları menen minnetlemelerin túsinip, jámiyette júzege kelgen mashqalalarǵa sheshim izlewde belsendilik kórsetpekte. Máselen, huqıq qorǵaw uyımlarınıń wákilleri, jaslardı jollarda, mekteplerde hám basqa da sociallıq orınlarda júz beriwi múmkin bolǵan jınayatlar haqqında eskertedi, sonday-aq, huqıqbuzarlıqtıń aqıbetleri hám onıń sociallıq zıyanları haqqında tolıq maǵlıwmat beredi. Jınayatlardıń aldın alıwda áhmiyetli rol atqaratuǵın máselelerden biri, jol háreketi qáwipsizligin támiyinlew bolıp tabıladı. Joqarıda aytıp ótilgenindey, moped hám skuterlerdi basqarıwda huqıqbuzarlıqlar sanı artıp barmaqta. 2025-jıl 1-marttan baslap, aydawshılıq gúwalıqsız moped yamasa skuter basqarıw jınayıy juwapkershilikke alıp keledi. Bul bolsa, jaslardı óz ómirleri hám basqalardıń qáwipsizligin támiyinlewge shaqıradı. Búgingi kúnde jınayatshılıq jámiyette keń tarqalǵan mashqalalardan biri bolıp, hár bir huqıqbuzarlıq ózine tán aqıbetlerge alıp keledi. Máselen, náshebentlik zatlardıń sawdası yamasa urlıq sıyaqlı jınayatlar tek ǵana olardı ámelge asırǵan shaxslardı emes, al pútkil jámiyetke úlken zıyan jetkeredi. Bunday jınayatlar tek ǵana jeke huqıqlardı buzıp qoymastan, al jámiyettiń qáwipsizligine de qáwip tuwdıradı. Qáwipsiz jámiyetti jaratıw hám huqıqbuzarlıqlardıń aldın alıwda yuridikalıq bilimlerdi arttırıwdıń áhmieti sheksiz. Sonlıqtan, jaslardı huqıqıy mádeniyatqa úyretiw, olardı huqıqbuzarlıqlardıń aldın alıwda belsendi etiw úlken áhmiyetke iye. Juwmaqlap aytqanda, Prezidentimizdiń qararı tiykarında ámelge asırılıp atırǵan ilajlar jaslardıń huqıqıy sawatlılıǵın arttırıw hám huqıqbuzarlıqlardıń aldın alıwda nátiyjeli sheshim bolıp, jámiyetimizdiń qáwipsizligin támiyinlewde áhmiyetli orın ieleydi. Biziń jaslarımız, olardıń bilim hám mádeniyatın rawajlandırıw arqalı, jámiyette qáwipsiz hám salamat ortalıqtı jaratıwǵa óz úleslerin qosıwı múmkin.